Overslaan en naar de inhoud gaan
Advieslijn 03 808 22 99

Inclusie is niet alleen een buzzword

Opinie do 30 november 2023, door Stefanie Leekens

Op 3 december is het de Internationale Dag voor Personen met een Handicap, een dag die wereldwijd aandacht vraagt voor de rechten en inclusie van mensen met een handicap. We spraken met Jonas en Fien.

Jonas


Jonas
is een 27-jarige masterstudent Informatiemanagement aan de KU Leuven. Fien is bijna 27, heeft een master in de Klinische Psychologie op zak en studeert nu voor een master Gender en Diversiteit. Allebei zijn ze ambassadeur bij Onafhankelijk Leven. Aan de vooravond van de Internationale Dag voor Personen met een Handicap hebben ze een heldere boodschap voor politici, de media en de rest van de maatschappij.

Beste politici, werk de wachtlijsten weg

Jonas zijn dagelijks leven is doorspekt met studeren, schrijven en activisme. Hij staat zelf op de wachtlijst voor een persoonsvolgend budget en hoopt politici hierover wakker te schudden.

“Mijn boodschap aan beleidsmakers zou duidelijk zijn: investeer in het wegwerken van de wachtlijsten voor persoonsvolgende budgetten, ook in de lagere prioriteitengroepen. Het toekennen van een budget zonder lange wachttijd verbetert niet alleen de levenskwaliteit van mensen met een handicap, maar vermindert ook de druk op instanties met eveneens lange wachtlijsten, zoals psychologen.”

“Ook blijven ouders van mensen met een handicap nu vaak thuis, omdat er geen andere optie is. Ze kunnen zelfs geen namiddagje shoppen of een weekendje weg. Het is roeien met de riemen die men heeft, maar vaak is het mensonwaardig voor de persoon met handicap én het netwerk.”

Fien beaamt dat. Ze heeft wel een persoonsvolgend budget en erkent de kracht daarvan. “Dankzij mijn budget kan ik gelukkig voldoende assistentie inschakelen om alleen te wonen. De vrijheid die ik door mijn budget heb, is echt van onschatbare waarde. Iedereen zou die kans moeten krijgen.”

Beste media, toon eens andere handicaps

Jonas vindt dat er in de media een tendens is om een beperkt scala aan handicaps te belichten.

Neem eens een nieuwsanker in een rolstoel in dienst. Of ga op roadtrip met een groep mensen met verschillende handicaps én zonder handicap en laat ze elkaar helpen dingen te overbruggen, een beetje zoals Voorbij de grens. Daar zou ik me zéker voor inschrijven. En als er een spelprogramma wordt gemaakt, kijk dan ook hoe iemand met een handicap (evt. met een rolstoel) kan deelnemen.”

“Ik vind het lastig om te zien dat er bijna alleen maar 'lieve mensen' met een verstandelijke handicap in beeld worden gebracht. William Boeva maakte eral eens een opmerking over en ik sta daar volledig achter! Er zijn tenslotte nog zoveel andere handicaps die niet in beeld komen, dus waarom altijd grijpen naar die ene groep? Toon eens wat meer diversiteit en laat zien dat mensen met een handicap ook gewoon capabel zijn. Wij hebben ook talenten.”

Beste lezer, spreek mij gerust aan

Misvattingen en stereotypes over mensen met een handicap frustreren Jonas en Fien. En die zijn er helaas nog te vaak.

Op restaurant vragen obers bijvoorbeeld aan haar gezelschap wat Fien wil eten of drinken. Jonas geeft aan dat hij soms behandeld wordt alsof hij een verstandelijke beperking heeft omdat hij wat moeilijker spreekt. Die misvattingen probeert Jonas te doorbreken door met mensen in gesprek te gaan.

“Als ik over mezelf vertel, zie ik soms hoe mensen doorheen het gesprek met een andere blik naar me beginnen kijken. Ik noem dit “het doorprikken van ballonnetjes”, en ben zelf vaak nog verrast van het krachtige effect dat dit heeft.”

Fien vult daarop aan dat het daarom zo ontzettend belangrijk is om op inclusie in te zetten vanaf jonge leeftijd. “Ik heb zelf tot mijn 18 jaar in het buitengewoon onderwijs gezeten. Ondanks de goede ervaringen, kwam ik daar nooit in contact met leeftijdsgenoten zonder beperking.”

Dat is een gemiste kans, volgens Fien. “We hadden van jong af al zoveel van elkaar kunnen leren. Mensen denken nog te veel in hokjes, omdat ze ons niet kennen. Veel volwassenen weten niet goed hoe ze moeten omgaan met iemand die een beperking heeft.”

Beste maatschappij, wanneer worden mijn dromen werkelijkheid?

Als activisten strijden Jonas en Fien voor een meer toegankelijke en inclusieve wereld. Een strijd voer je nooit alleen. Wil jij meestrijden?

“Onze droom is dat inclusie niet alleen een buzzword is, maar een dagelijkse realiteit voor mensen met een handicap. We dromen van een samenleving waarin iedereen volledig kan deelnemen en participeren. We hebben iedereen nodig om die droom waar te maken. Op deze Internationale Dag voor Personen met een Handicap roep ik dan ook op tot bewustwording, begrip én actie. Laten we samen bouwen aan een inclusieve samenleving waar iedereen gelijke kansen en rechten heeft.”