Partijstandpunten over handicap op een rij

cd&v

"In een inclusieve samenleving heeft iedereen een zinvolle plek in de samenleving, naargelang eigen mogelijkheden en kwetsbaarheden. Voor personen met een handicap is die inclusieve samenleving er vandaag nog altijd niet. Of het nu gaat over onderwijs, werk, wonen, mobiliteit, cultuur, zorg, inkomen of vrije tijd: mensen met een handicap botsen nog tegen verschillende barrières, zowel structureel als sociaal. Willen we komaf maken met die barrières, dan is er een gecoördineerde inspanning op verschillende niveaus nodig: inclusief beleid en regelgeving, bewustwording en opvoeding om vooroordelen te verminderen, verbetering van toegankelijkheid in de fysieke omgeving en bevordering van gelijke kansen in onderwijs en werkgelegenheid. Een inclusieve samenleving vraagt om inspanningen van iedereen, in alle domeinen van het leven: inclusie is geen toestand maar een werkwoord. Je kan dit maar realiseren door maatschappijbreed te blijven sensibiliseren en het draagvlak hierrond te vergroten. Het beleid voor personen met een handicap moet over veel meer gaan dan over zorg en ondersteuning maar dit besef is nog onvoldoende doorgedrongen. Dit is een opdracht van de politiek, maar niet alleen van de politiek."

Groen

"Groen staat voor een inclusieve samenleving. Daarom willen we de samenleving vormgeven vanuit het ‘universal design for all’ principe: we geven de samenleving vorm op zo'n manier dat iedereen eraan kan deelnemen. Dat gaat over de publieke ruimte, maar ook over toegang tot informatie of diensten."
Groen wil mensen met een handicap actief betrekken bij het ontwikkelen van beleid en realiseren van inclusie.
De partij wil een volledige uitvoering van het VN-Verdrag inzake de rechten voor personen met een handicap zodat zij volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving.

N-VA

"We erkennen de unieke uitdagingen waarmee mensen met een beperking worden geconfronteerd en zijn vastbesloten om barrières te verwijderen, toegankelijkheid te bevorderen en zelfstandigheid te ondersteunen. Door samenwerking met betrokken partijen streven we naar beleidsvorming die niet alleen inclusiviteit verbetert maar ook actieve participatie in alle aspecten van het leven mogelijk maakt, waarmee we de fundamenten leggen voor een Vlaanderen waarin iedereen, ongeacht een beperking, volwaardig kan bijdragen aan en kan deelnemen aan onze gemeenschap."
N-VA wil mensen met een handicap betrekken door onder meer te zoeken naar mogelijkheden voor tewerkstelling, bruikbare mobiliteitsmodi, toegankelijke openbare ruimtes en gebouwen.

Open Vld

"Personen met een handicap ondervinden nog te vaak letterlijk en figuurlijk drempels in onze samenleving. Dit ondermijnt de principes van gelijkwaardigheid en vrijheid die aan de basis liggen van onze democratische samenleving."
Open Vld pleit voor een sterkere implementatie van het VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap. "Dat kan op basis van degelijk beleidsvoorbereidend onderzoek, kwaliteitsvol cijfermateriaal en goede monitoring. In dit verband is ook de verdere uitbouw van de Handicaptenmonitor van Statistiek Vlaanderen noodzakelijk om te beschikken over uitgebreid en actueel cijfermateriaal.”

PVDA

PVDA wil een samenleving creëren waarin mensen met een handicap niet alleen de zorg en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben, maar ook volwaardig kunnen deelnemen aan alle aspecten van het maatschappelijk leven. De partij heeft daarbij vier speerpunten: het wegwerken van de wachtlijsten, het ontwikkelen van een gevarieerd aanbod, betaalbare kleinschalige voorzieningen voor wie ervoor kiest niet thuis te wonen en één agentschap op federaal niveau dat bevoegd is voor alle info en tegemoetkomingen rond handicap.

Vlaams Belang

De partij beschrijft geen visie op een inclusieve samenleving in haar verkiezingsprogramma. In het verkiezingswebinar van Onafhankelijk Leven en vzw De Ouders erkent de partij het recht van mensen met een handicap om volwaardig deel uit te maken van de samenleving en het recht op een menswaardig leven. De partij wil werken aan een positieve beeldvorming door mensen met een handicap als volwaardig deel van de samenleving in beeld te brengen.

Vooruit

Vooruit vindt dat mensen met een handicap toegang moeten hebben tot alle delen van de samenleving. De partij verwijst in haar verkiezingsprogramma naar het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap en erkent dat 15 jaar na de ratificatie door België de principes van deze conventie in grote delen van Vlaanderen dode letter blijven.
De partij vindt het van groot belang dat de gehele samenleving zich toegankelijk maakt voor mensen met een handicap. “Als we van zelfregie en onafhankelijk leven de norm willen maken, is universeel ontwerp een cruciale randvoorwaarde.”

cd&v

De partij benadrukt ten volle achter de principes van het systeem te staan, maar ziet wel knelpunten in het persoonsvolgende financieringssysteem zoals het vandaag bestaat. Bijsturingen en investeringen zijn nodig. cd&v wil oog hebben voor diversiteit binnen de doelgroep. “Juist in een systeem dat meer nadruk legt op zelfstandigheid en zelfbeheer, moeten we extra waakzaam zijn voor de kwetsbaarheid van degenen die mogelijk niet in staat zijn om hun eigen budget te beheren, of die geen toegang hebben tot een ondersteunend sociaal netwerk: het hebben van zelfregie is een recht en mag nooit als een verplichting voelen.”
cd&v is niet tegen de uitbreiding van bestedingsmogelijkheden van het huidige PAB-systeem voor minderjarigen, maar is terughoudend over de invoering van een volwaardig PVF-systeem voor minderjarigen. “We willen geen scenario waarbij er achteraf tal van bijsturingen moeten gebeuren; daar zijn de kinderen met een handicap en hun ouders ook niet mee geholpen.” De partij is voor een leeftijdsonafhankelijke handicapondersteuning, maar wil een grondig debat over de invulling daarvan.

Groen

Persoonsvolgende financiering is voor Groen een belangrijk instrument om personen met een handicap de zorgregie in eigen handen te geven. “We staan achter de basisprincipes van persoonsvolgende financiering, maar we zien ook een aantal knelpunten die ervoor zorgen dat het systeem mensen met een handicap niet optimaal de ondersteuning geeft waar ze recht op hebben.” Knelpunten zoals de wachtlijsten en de ingewikkelde, lange aanvraagprocedures. “Wij willen de aanvraagprocedure vereenvoudigen en persoonlijke financiering meer laten mee evolueren met veranderende behoeftes van mensen, zonder dat ze daarvoor lastige procedures moeten doorlopen.”
Groen wil op termijn PVF voor minderjarigen en ouderen. “De keerzijde van eigen zorgregie is dat een grote verantwoordelijkheid bij de zorggebruiker (en zijn omgeving) ligt. Het is niet voor iedereen evident om de weg te vinden naar het juiste aanbod. Daarom investeren we bijkomend in begeleiding van mensen voor wie zorgregie minder evident is of mensen die hun weg minder makkelijk vinden in het zorglandschap.”

N-VA

N-VA staat achter de persoonsvolgende financiering. “Daarmee hebben we de zorg meer vraaggestuurd gemaakt en dat moedigen wij aan. Persoonsvolgende financiering is geen doel op zich, maar een middel om tot een inclusieve samenleving te komen voor personen met een handicap.”
De partij wil het systeem van persoonsvolgende financiering doortrekken naar minderjarigen en naar andere domeinen zoals de gezinszorg en ouderenzorg.

Open Vld

Open Vld is uitgesproken voorstander van PVF. De partij stelt ook voor om een financieringssysteem te ontwikkelen dat elk individu in een ouderinitiatief toegang heeft tot een persoonsvolgend budget om te vermijden dat deze initiatieven in financiële moeilijkheden geraken.
Open Vld wil het PVB invoeren voor ouderen en minderjarigen en betreurt dat het laatste deze legislatuur niet werd ingevoerd. “Als we personen met een handicap willen integreren in het normale maatschappelijke leven, dan moeten we dat doen vanaf hun geboorte en niet vanaf het bereiken van de volwassen leeftijd.”

PVDA

“We zijn van mening dat de persoonsvolgende financiering voor mensen met een handicap een cruciale rol speelt in het garanderen van hun recht op zorg en ondersteuning.”

Vlaams Belang

Vlaams Belang vindt het persoonsvolgend budget (PVB) essentieel voor mensen met een handicap zodat ze de nodige zorg kunnen inkopen. Mensen met een handicap hebben het budget nodig om deel te nemen aan het maatschappelijke leven. De partij wil de opheffing van de leeftijdsgrens van 65 jaar voor de aanvraag tot ondersteuning in geval van een handicap.

Vooruit

Vooruit steunt het idee achter persoonsvolgende financiering (zelfregie van de zorgontvanger en zorg op maat) en vindt dat dit ook in andere delen van de welzijnssector de norm moet worden. Maar de partij ziet vandaag een grote kloof tussen de theorie en de praktijk met bijvoorbeeld de wachtlijsten. “De bedoeling van PVF is dat gelijke situaties een gelijke behandeling genieten, maar in de praktijk zien we dat er wel verschillen zijn. Omdat we vinden dat een goede overheid objectief werkt en wel die gelijke uitkomsten genereert voor gelijke situaties, vinden wij dat het systeem in die zin hersteld moet worden.”
Vooruit wil een leeftijdsonafhankelijk zorgmodel. Niet de leeftijd maar de zorgnood moet centraal staan.

cd&v

“Het bestaan van wachtlijsten druist in tegen de inclusiedoelstelling van het PVF-systeem.” cd&v wil verder inzetten op prioriteitengroep 1 en daarvoor de financiering garanderen. De partij wil perspectief bieden aan de andere prioriteitengroepen en ziet een mogelijke oplossing in een systeem waarbij er gewerkt wordt met een trapsgewijze opbouw van het persoonsvolgende budget. Maar de partij wil daarbij wel rekening houden met de conclusies uit het onderzoek van de deelbudgetten in prioriteitengroep 2.

Groen

Groen wil de volledige wachtlijst wegwerken door open enveloppefinanciering. Iedereen die recht heeft op een budget, moet zijn budget krijgen. “We zorgen voor voldoende budget door ook in de Vlaamse welzijnsbegroting, zoals ook in de federale begroting voor gezondheid het geval is, een groeinorm in te voeren. Als meer mensen zorg nodig hebben, moeten er ook meer middelen zijn.”

N-VA

De N-VA wil voor iedereen op de wachtlijst “een duidelijk perspectief” creëren. Voor de partij moet dat wel binnen een haalbaar en duurzaam budgettair kader gebeuren. “Wij hebben de intentie om te blijven investeren in PVF, maar we gaan vooral moeten kijken hoe we met de budgetten die besteed worden, zoveel mogelijk mensen gelijktijdig kunnen helpen.”

Open Vld

Open Vld wil mensen in prioriteitengroep 1 en 2 een PVB geven. Voor prioriteitengroep 3 wil de partij inzetten op vraaggestuurde rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH). “Mensen in prioriteitengroep 3 die nog geen enkele vorm van ondersteuning hebben, geven we een trekkingsrecht van 5.000 euro per jaar dat kan worden ingezet voor het betalen van (flexibele) Rechtstreeks Toegankelijke Hulp en van de regulier zorg.”

PVDA

De partij wil de volledige wachtlijst wegwerken door een PVB te geven. PVDA wil het totale nodige budget voor persoonsvolgende financiering vast verankeren in de begroting.

Vlaams Belang

Vlaams Belang wil een einde aan de wachtlijsten door de toegekende budgetten meteen uit te keren.

Vooruit

Vooruit wil de wachttijden op de snelst mogelijke termijn wegwerken door een PVB te geven of een alternatief. “Elke persoon met een handicap die vandaag wacht op een persoonsvolgend budget moet op korte termijn een passend aanbod of zorgbudget krijgen. Dat moet toelaten het antwoord op hun zorgvraag te organiseren op een manier die complementair is aan de eigen levenskeuzes"

cd&v

cd&v wil investeren in rechtstreeks toegankelijke hulp en in de eerstelijnszorg, zoals de thuiszorg. De partij erkent het tekort aan persoonlijke assistenten (evenals het tekort aan personeel in voorzieningen) en wil bekijken of de bekendheid rond het beroep kan gecreëerd worden vanuit opleidingen. cd&v wil de werkingsmiddelen van voorzieningen voor mensen met een handicap optrekken. “We hebben ook wel duidelijke verwachtingen omtrent hoe de voorzieningen dienen te evolueren in de maatschappij. De zorg en ondersteuning die er geboden wordt dient kleinschalig te zijn en almaar meer ingebed in de maatschappij. Deze mindshift is nodig om stappen te zetten richting deïnstitutionalisering. We breken voorzieningen niet af maar faciliteren om voorzieningen te laten uitbreken.”

Groen

Groen wil inzetten op meer aantrekkelijk werk in de zorg. “We verbeteren de arbeidsvoorwaarden en lonen voor mensen die in voorzieningen of als persoonlijk assistent werken. We willen de werkingsmiddelen in de zorgsector automatisch indexeren.” “We geven de voorkeur aan sterkere reguliere tewerkstelling, eerder dan beroep te doen op flexijobbers, die slechts een beperkt deel van de tijd kunnen bijspringen bovenop een andere job. Dat is niet goed voor de kwaliteit en continuïteit van de zorg, en maakt het lastiger om maatwerk te kunnen bieden aan de zorgvrager.” Groen wil werken aan een ondersteuningsaanbod dat voldoet aan de noden, ook als die heel complex zijn. De partij wil een gedifferentieerd zorglandschap waar mensen vinden wat ze zoeken: van rechtstreeks toegankelijke hulp over persoonlijke assistentie tot verblijf in een voorziening. In andere voorzieningen zoals de kinderopvang, ziekenhuizen of in de ouderenzorg, wil Groen voldoende expertise over zorg voor mensen met een handicap.

N-VA

N-VA wil meer arbeidskrachten aantrekken (waaronder persoonlijke assistenten) door werken aantrekkelijker te maken dan niet werken. Specifiek voor persoonlijke assistenten wil de partij bekijken hoe ze het beroep breder bekend kunnen maken. De partij ziet mogelijkheden in flexijobbers, maar in de zorg moeten zij wel de nodige competenties hebben om de kwaliteit te garanderen. N-VA wil werk maken van vraaggestuurde rechtstreekse toegankelijke hulp (RTH).

Open Vld

Open Vld wil meer mensen warm maken voor het beroep van persoonlijke assistent. De partij wil de loonvoorwaarden van dit beroep meenemen in de Vlaamse Intersectorale Akkoorden waarin werkgevers en werknemers afspraken maken over arbeidsvoorwaarden. De cashbudgetten moeten ook aangepast worden. De partij ziet in de flexijob een belangrijkrijke aanvulling om zorgtaken op te nemen. Open Vld wil werken aan transparante prijzen in voorzieningen. “Vandaag wordt vanuit voorzieningen nog te makkelijk het hele budget opgevraagd zonder duidelijk te maken wat de correcte besteding is terwijl dat haaks staat op het idee achter het persoonsvolgend budget dat de persoon met de handicap de regie in handen wil geven.” De partij pleit voor de opheffing van de niet-indexering van de werkingsmiddelen van voorzieningen.

PVDA

De partij wil inzetten op een gevarieerd en voldoende groot aanbod van zorg en ondersteuning aan huis zodat mensen met een handicap zo zelfstandig mogelijk kunnen wonen. “Daarvoor is uiteraard ook voldoende personeel nodig, wiens arbeidsvoorwaarden we verbeteren. Voor personen met een handicap die ervoor kiezen niet thuis te wonen, garanderen we betaalbare, in de wijk ingebedde, kleinschalige voorzieningen met voldoende personeel." PVDA ziet geen oplossing in flexijobs omdat de werknemer in dit statuut onvoldoende beschermd is. De partij vreest dat de kwaliteit van zorg niet gegarandeerd is bij flexijobs.

Vlaams Belang

Het gebrek aan persoonlijke assistenten wil Vlaams Belang proberen aanpakken via de opleidingen in de zorg en daaraan gekoppelde stages. Ook via correcte verloning wil de partij het beroep aantrekkelijker maken. Vlaams Belang vindt flexijobs geen goed idee. “Een flexijob is iets heel tijdelijk en volatiel voor de persoon die dit doet. Wij denken dat iemand met een handicap beter gediend is met iemand die een langere periode zorg en aandacht kan geven.” De partij wil een correcte verloning en kwaliteitsvolle opleiding voor tolken Vlaamse Gebarentaal.

Vooruit

Vooruit wil een eerlijke vergoeding en goede werkomstandigheden voorzien voor zorgpersoneel. “Specifiek voor persoonlijke assistentie is het de bedoeling dat er een kwaliteitskader komt. Het moet volgens ons ook gemakkelijker worden voor deze beroepsgroep om in andere delen van de sector te werken.” De partij is geen voorstander van flexijobs. “Het is belangrijk dat er vertrouwen is tussen personen en dat de persoonlijk assistent over voldoende kennis beschikt over de persoon en diens zorgnood. Op die manier kan kwaliteitsvolle zorg geleverd worden. Stabiele arbeidsvoorwaarden zijn dan ook in het belang van zowel de zorgverlener als de zorgontvanger.” De partij wil inzetten op transparante prijzen in de zorg. “Het is belangrijk dat er correcte prijzen gehanteerd worden en mensen weten waarvoor ze betalen.”

cd&v

Volgens de cd&v kunnen niet alle zorg- en ondersteuningsnoden opgevangen worden door professionele hulp. Ze vindt het logisch dat mensen zorgen voor elkaar, maar zegt te begrijpen dat ondersteuning door mantelzorgers en vrijwilligers grenzen heeft. “Het is in ieders belang dat de draagkracht van de mantelzorger niet overschreden wordt. Daarom moet er bij de uitwerking van een zorgplan (ook voor mensen zonder een PVB) gekeken worden naar wat de mantelzorger nodig heeft, en niet enkel naar wat de persoon met een handicap nodig heeft.” Bij de toekenning van een plaats op de PVB-wachtlijst moet er volgens cd&v meer rekening gehouden worden met de draagkracht en leeftijd van de mantelzorger.
De partij wil de verschillende zorgverloven vereenvoudigen en harmoniseren. Mensen die vrijwillig zorgtaken opnemen, mogen later niet afgestraft worden (bijvoorbeeld bij de berekening van het pensioen).

Groen

Groen wil de druk op het netwerk van mensen met een handicap in eerste instantie verlichten door procedures te vereenvoudigen en door budgetten sneller toe te kennen, waardoor mensen ook terecht kunnen bij professionele hulp. Daarnaast wil Groen mantelzorgers beter omringen en waarderen. “Concreet willen we thematische verloven en tijdskredieten eenvoudiger en toegankelijker maken. We evolueren naar een eenvoudig, eenduidig, drempelvrij systeem dat je het recht geeft om in de loop van je levensloopbaan tijdelijk in en uit de arbeidsmarkt te stappen en zorgtaken op te nemen. Cruciaal voor ons is dat de opname van zorgverloven gelijkgesteld blijft voor het pensioen. Toegang tot deze verloven koppelen we los van anciënniteitsvoorwaarden, zodat ook mensen met korte, tijdelijke contracten het verlof kunnen opnemen. En we voorzien een betere vergoeding, zodat het voor iedereen financieel haalbaar is. We voorzien meer flexibiliteit voor wie de mantelzorg kan opnemen. Zo kunnen ook alleenstaanden of mensen zonder dichte familie een buur of een vriend inschakelen die recht krijgt op mantelzorgverlof.”

N-VA

N-VA beschouwt het netwerk rond iemand met een handicap als een onmisbare schakel die ondersteund moet worden. De partij merkt ook op dat een sterk netwerk soms ook een nadeel is, namelijk dat men langer moet wachten op een budget. N-VA wil mantelzorgers ondersteunen zodat hun zorgtaak haalbaar wordt. N-VA ziet een belangrijke rol voor vrijwillige oppasdiensten.De partij vindt de verlofstelsels te rigide. “De verlofdagen in kader van thematische verloven dienen volgens ons niet uitgebreid te worden, maar een flexibelere invulling moet voor ons zeker mogelijk zijn.”

Open Vld

Om de druk op mantelzorgers te verlichten ziet Open Vld een oplossing in rechtstreeks toegankelijke hulp. De partij wil het RTH-aanbod flexibeler en vraaggestuurder maken en uitbreiden naar andere diensten. Open Vld wil het systeem van de verlofstelsels eenvoudiger maken door ze samen te voegen en flexibel te laten inzetten volgens de noden van mensen.

PVDA

PVDA erkent de grote waarde van mantelzorgers en vindt het noodzakelijk dat zij voldoende hulp en ondersteuning krijgen van de overheid. De partij is van mening dat het verlofstelsel voor mantelzorgers voldoende flexibel hoort te zijn. PVDA wil inzetten op sterke publieke diensten die de zorg- of administratieve taken van familieleden verlichten.

Vlaams Belang

Vlaams Belang wil mantelzorgers beter ondersteunen.

Vooruit

Vooruit wil mantelzorgers beter ondersteunen en duidelijkheid en harmonie creëren omtrent de financiële voordelen. De partij wil meer mogelijkheden creëren voor het netwerk om de zorg even uit handen te geven wanneer dit nodig is.  Vooruit wil zorgen voor meer en toegankelijkere mogelijkheden tot respijtzorg, alsook een vereenvoudigde toegang tot gezinszorg.

cd&v

Cd&v wil het ‘only once’-principe waarmaken voor mensen met een handicap. Dat betekent dat de overheid slechts eenmalig bepaalde informatie mag opvragen. Er moet overleg zijn tussen de verschillende overheden: “Wie bij de ene overheid wordt erkend als iemand met een handicap, moet automatisch ook door de andere overheid als een persoon met een handicap erkend worden.”
De procedures wil de cd&v transparanter en sneller laten verlopen. Wie een definitieve handicap heeft zou niet opnieuw gecontroleerd of onderzocht moeten worden, tenzij de situatie is veranderd. cd&v kijkt naar de eerstelijnszones en diensten ondersteuningsplan (DOP’s) als nabije en toegankelijke aanspreekpunt voor mensen met een handicap om te zoeken naar oplossingen voor ondersteuningsnoden.

Groen

Groen wil waar dat mogelijk is inzetten op automatische toekenning van rechten of automatische identificatie van mensen die recht hebben op bepaalde zaken. De partij wil het 'only once'-principe toepassen, waarbij je je gegevens slechts één keer hoeft door te geven. Om dat te realiseren wil ze een goede samenwerking tussen de verschillende bevoegdheidsniveaus. De partij wil een helder (fysiek en digitaal) aanspreekpunt voor mensen met een handicap die vragen hebben over ondersteuning.

N-VA

N-VA wil inzetten op gegevensdeling tussen zorgactoren om zo te garanderen dat gegevens zo weinig mogelijk dubbel ingevuld moeten worden. N-VA wil evolueren naar een zo eenvoudig mogelijke procedure waarbij 1 aanvraag/attest het recht opent op de juiste ondersteuning. Automatische toekenning moet in praktijk ook mogelijk zijn.
N-VA wil dat alle bevoegdheidspakketten die invloed hebben om mensen met een handicap naar de deelstaten komen. Er moet voor de partij een duidelijk aanspreekpunt komen voor mensen met een handicap zodat ze sneller de weg vinden naar ondersteuning.

Open Vld

Open Vld wil ernaar streven dat mensen maar eenmalig informatie moeten verstrekken. De partij wil overheden die blijven zondigen tegen het ‘only once’-principe bestraffen. Mensen moeten voor de partij zo vlot en automatisch mogelijk alle voordelen krijgen waar ze recht op hebben.
De partij wil op Vlaams niveau 1 organisatie die bevoegd is voor de hulpmiddelen van mensen met een handicap. Met het federale niveau moet er voor de partij veel beter samengewerkt worden.
Open Vld wil de administratieve procedures voor gezinnen met een kind met een handicap vereenvoudigen. “De zorgtoeslagprocedure, die in het verleden problematisch bleek, is reeds verbeterd, maar verdere optimalisatie is noodzakelijk. Wij stellen voor om een evaluatie te doen van de toekenning van de zorgtoeslag, om te waarborgen dat het systeem toegankelijk en transparant is voor deze gezinnen en ook effectief hun behoeften beantwoordt.”
De partij wil één dienst op lokaal vlak waar mensen met al hun vragen terecht kunnen.

PVDA

PVDA is voorstander van het ‘only once’-principe. “We willen dat wie bepaalde sociale rechten heeft, die ook automatisch toegekend krijgt zonder een hele papiermolen te moeten doorlopen. Dit betekent dat mensen niet herhaaldelijk dezelfde informatie moeten verstrekken aan verschillende overheidsdiensten. Het is een stap naar efficiëntere en gebruiksvriendelijkere overheidsdiensten, waarbij de burger centraal staat.”
PVDA wil één toegankelijk agentschap voor het hele land dat bevoegd is voor alle tegemoetkomingen en het geven van informatie. “Iedereen heeft recht op alle informatie om de juiste ondersteuning te verkrijgen.”

Vlaams Belang

Vlaams Belang wil een transparanter systeem zodat de zorggebruiker makkelijk zijn weg vindt. Vlaams Belang pleit voor vereenvoudiging door alle bevoegdheden over te dragen naar Vlaanderen.

Vooruit

Vooruit wil de verschillende systemen beter op elkaar afstemmen. De partij wil dat mensen gemakkelijker informatie kunnen vinden. De partij wil investeren in digitale gezondheidsplatformen en ervoor zorgen dat mensen de zorg krijgen die ze nodig hebben in hun specifieke situatie. 
De partij verdedigt het ‘only once’-principe waarbij burgers niet meermaals gelijkaardige formulieren moeten invullen en procedures moeten doorlopen.
Vooruit wil meer samenwerking tussen het Vlaamse en federale niveau om verschillen in interpretatie van regelgeving weg te werken.

cd&v

Cd&v pleit voor het één campus-model: “Dit houdt in dat alle leerlingen – ongeacht hun mogelijkheden en beperktheden – naar dezelfde school kunnen gaan. Binnen de campus kiest het schoolteam voor de meest optimale groeperingsvormen: in sommige afdelingen of activiteiten kunnen leerlingen samen deelnemen, maar het is ook mogelijk om in functie van het meest optimale leerproces aparte groepen of trajecten te vormen. Een ‘één campus-model’ zorgt ook voor een betere spreiding van het aanbod voor leerlingen met een handicap, en dus meer nabij onderwijs.” “We zijn ons ervan bewust dat een ‘één campus’-model niet onmiddellijk Vlaanderenbreed zal uitgerold zijn. Schoolbesturen die willen investeren in één campusscholen, moeten bij infrastructuursubsidies voorrang krijgen.” “Wellicht zullen er voor specifieke doelgroepen ook in een verdere toekomst nog ‘buitengewone leer- en leefsettings’ worden aangeboden in onderwijsinstellingen die verder af zullen liggen van de woonplaats van leerlingen. Maar véél minder dan vandaag het geval is.”

Groen

Groen wil een stappenplan om te evolueren naar een meer inclusief onderwijssysteem. Groen wil scholen voor gewoon onderwijs beter ondersteunen en versterken. “Dat kan bijvoorbeeld door in het kleuteronderwijs kleinere klassen te maken, en in het lager en secundair onderwijs meer te werken met co-teaching. We willen het ook in scholen voor gewoon onderwijs mogelijk maken om personeel met andere expertise aan te werven, bijvoorbeeld logopedisten, kinesisten of orthopedagogen.”
De partij wil het mogelijk maken om buitengewoon en gewoon onderwijs binnen één school te organiseren. “Zo versterken we de samenwerking tussen leerkrachten, en kunnen leerlingen deeltijds les volgen in het gewoon onderwijs en voor bepaalde onderdelen naar een aparte klas gaan. Het wordt zo ook makkelijker voor ouders die dat willen om in de buurt een plaats in het buitengewoon onderwijs te vinden.”
Groen wil ook de lange busritten aanpakken. Ze wil garanderen dat elke leerling die recht heeft op vervoer binnen 60 minuten op school kan raken.

N-VA

“Als partij zijn we ervan overtuigd dat gewoon en buitengewoon onderwijs belangrijke partners van elkaar zijn en dat we enkel binnen dit partnerschap kwaliteitsvol onderwijs kunnen realiseren voor ieder kind. Voor het gewoon onderwijs willen we blijvend en meer inzetten op het kunnen realiseren van een sterke brede basis- en verhoogde zorg voor alle leerlingen, naast het aanbieden van deskundige externe ondersteuning via de Leersteuncentra. Voor het buitengewoon onderwijs willen we de professionalisering stimuleren zodat met nog meer deskundigheid evenwicht gevonden kan worden tussen aanpakken van de problematiek van de leerling en het inzetten op hun ontwikkeling en leren.”  N-VA wil scholen buitengewoon onderwijs stimuleren om de problematiek van de nabijheid op te lossen door op andere locaties op te starten. Dit zou waar mogelijk binnen of nabij sites van het gewoon onderwijs kunnen zijn.

Open Vld

Open Vld erkent dat scholen van het gewoon onderwijs vaak worstelen om kinderen met een handicap in te schrijven en ondersteunen. Daarom wil de partij meer investeren in extra zorg en ondersteuning op deze scholen. Naast inzetten op meer inclusie in het gewoon onderwijs, wil Open Vld de capaciteit in het buitengewoon onderwijs verhogen. De partij wil het aanbod buitengewoon onderwijs ook beter regionaal spreiden zodat er op redelijke afstand een school is voor elke type. De partij wil streven naar een busrit van maximaal 60 minuten. De partij gelooft sterk in gezamenlijke campussen waarbij scholen van het gewoon onderwijs en buitengewoon onderwijs op éénzelfde site zitten. “Op die manier is hulp en ondersteuning voor scholen van het gewoon onderwijs zeer dichtbij wat drempelverlagend werkt.”

PVDA

PVDA wil een inclusiever onderwijssysteem creëren waarbij kinderen met verhoogde zorgnoden, waaronder die in het buitengewoon onderwijs, beter ondersteund worden binnen het reguliere onderwijssysteem. Zo wil de partij de segregatie verminderen en alle leerlingen gelijke kansen bieden op kwalitatief onderwijs. Op lange termijn wil PVDA dat kinderen dichter bij huis naar school kunnen, waardoor de urenlange busritten wegvallen. Op korte termijn wil het extra middelen om te zorgen dat alle kinderen in het buitengewoon onderwijs elke dag tijdig en vlot op school geraken. PVDA wil de budgetten voor leersteun verhogen, en ondersteuners van kinderen met een handicap rechtstreeks in de klas laten begeleiden. “Daarnaast breiden we de lerarenopleiding uit met extra brede trajecten die leerkrachten meer vaardigheden en kennis bieden over het lesgeven aan kinderen met een handicap.”

Vlaams Belang

Vlaams Belang formuleert geen visie op inclusief onderwijs in zijn verkiezingsprogramma. De partij pleit in het algemeen wel voor meer middelen voor kinderen met een handicap. In het verkiezingswebinar van Onafhankelijk Leven zegt Vlaams Belang dat enkel kinderen met beperkte zorgnoden thuishoren in het gewone onderwijs. Leerkrachten in het gewoon onderwijs moeten voldoende ondersteuning krijgen. Voor andere kinderen met een handicap is buitengewoon onderwijs een noodzaak volgens de partij. Ze willen investeren in extra capaciteit buitengewoon onderwijs.

Vooruit

Vooruit vindt dat kinderen en jongeren maximaal in het gewoon onderwijs les moeten kunnen volgen. De partij wil scholen voldoende handvaten geven om de leerlingen de juiste ondersteuning te geven. “We dringen drempels terug die de samenwerking tussen het buitengewoon en het gewoon onderwijs bemoeilijken. Een doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs is niet langer noodzakelijk enkelrichting, maar kan een jongere extra handvatten bieden om daarna terug aan te sluiten in een klas voor gewoon onderwijs. Zo maken we ‘hybride leerwegen’ mogelijk.”
De partij wil schoolbesturen, scholengroepen en -gemeenschappen ondersteunen om zoveel mogelijk inclusieve campussen te creëren. Ze wil dat doen via regelluwte, begeleiding en omkadering. De partij wil meer samenwerking tussen zorgverlening en het onderwijs. Vooruit wil werken aan de toegankelijkheid van scholen. “Nieuwe gebouwen moeten aangepast zijn, maar ook in oude gebouwen moet bekeken worden waar aanpassingen nodig zijn.”
De partij wil het leerlingenvervoer in het buitengewoon onderwijs beperken tot maximaal 120 minuten per dag.

cd&v

Cd&v wil toegankelijkheid en het principe van “universal design” beter integreren in de opleidingen architectuur en bouwkunde. Cd&v vindt dat de overheid haar gebouwen op termijn toegankelijk moet maken. Wat betreft straten, pleinen, parken enzoverder pleit de partij voor een afdwingbaar instrumentarium om tot een integraal toegankelijk publiek domein te komen.

Groen

Groen wil inzetten op "universal design", of het nu gaat om de toegankelijkheid van gebouwen, van mobiliteit, van diensten of van schoolboeken. De partij wil ook objectieve doelstellingen en strategieën om winkels en horeca toegankelijk te maken. Om de toegankelijkheid in de stadsplanning te verbeteren, wil Groen een Inclusiviteitsbureau oprichten binnen het Team Vlaams Bouwmeester en binnen het bouwmeesterschap in Brussel. Groen is voorstander van een verordening met toegankelijkheidsvereisten op gewestelijk niveau. “Zo zorgen we ervoor dat nieuwbouwwoningen en nieuwbouw ook voor personen met een beperking toegankelijk zijn in de toekomst.”

N-VA

De partij wil werken aan een integraal toegankelijk Vlaanderen.

Open Vld

Open Vld wil vol inzetten op universeel ontwerp en integrale toegankelijkheid. “Het is zo klaar als een klontje dat we ten volle moeten inzetten op universal design zodat gebouwen niet alleen voor rolstoelgebruikers of zorgbehoevenden maar werkelijk voor iedereen toegankelijker worden. Dat betekent natuurlijk een extra investeringskost, maar uiteindelijk is die veel kleiner dan wanneer men dergelijke investeringen achteraf moet doen.”
De partij wil Inter, het Agentschap Toegankelijk Vlaanderen, versterken. Voor alle nieuwe relevante projecten pleit de partij voor een toegankelijkheidsreflex. Open Vld wil verschillende actoren zoals gemeenten, horeca en particulieren sensibiliseren en motiveren om vanaf de ontwerpfase rekening te houden met toegankelijkheid.
De partij hecht veel belang aan de opleidingen van architecten zodat toegankelijkheid van gebouwen, maar ook de ganse keten van toegankelijkheid, meegenomen worden bij nieuwe projecten.

PVDA

PVDA wil alle openbare gebouwen en werkplekken tegen 2030 toegankelijk maken.

Vlaams Belang

Vlaams Belang wil blijvende aandacht voor de toegankelijkheid van openbare gebouwen. De partij wil alle oversteekplaatsen op straat aanpassen aan de noden van mensen met een handicap en ouderen.

Vooruit

De partij wil evolueren naar een universeel toegankelijk Vlaanderen. “Over 40 tot 50 jaar zal onze samenleving er opnieuw helemaal anders uitzien. Er zal veel gebouwd en gerenoveerd worden tussen nu en dan. We kiezen ervoor om dit te doen op zo’n manier dat alle woningen, gebouwen, stoepen, pleinen en diensten voor iedereen toegankelijk zijn.”
Vooruit wil op Vlaams niveau een Masterplan Universele Toegankelijkheid. Dat plan moet ervoor zorgen dat de publieke ruimte, de gebouwen, de dienstverlening en de manieren waarop we ons verplaatsen op een gefaseerde en inclusieve wijze toegankelijk worden voor iedereen. De partij vindt dat inbreuken op de toegankelijkheidsverordering gesanctioneerd moeten worden.

cd&v

Cd&v wil meer investeren in De Lijn zodat ze hun doelen over toegankelijkheid beter kunnen halen. Het nieuwe vervoersplan van De Lijn moet volgens de partij na verloop van tijd geëvalueerd en bijgestuurd worden als bepaalde groepen reizigers uit de boot vallen.

Groen

Groen erkent dat het nieuwe vervoersplan van De Lijn een negatieve impact heeft op mensen met een handicap. “Daarom is het wat ons betreft noodzakelijk om ervaringsdeskundigen bij hervormingen van het openbaar vervoer te betrekken vanaf het ontwerp: door co-creatie met personen met een handicap is er minder remediëring achteraf nodig.” De partij wil extra middelen investeren in De Lijn. “Voor alle vormen van openbaar vervoer - dus treinen, bussen, trams en metro's - blijven we investeren in toegankelijke voertuigen: ons doel is dat alle voertuigen op termijn toegankelijk zijn.”
Groen wil het vervoer op maat (flexbussen, taxi’s, deelfietsen en deelauto's) verbeteren. Mensen met een lager inkomen en minder mobiele groepen moeten gegarandeerde toegang krijgen, onder meer via kansentarieven. De partij wil inzetten op een ruimer aanbod, het combineren van trajecten, het experimenteren met riksja’s, etc. Voor Groen mag een rit op maat nooit meer kosten dan een rit via het openbaar vervoer.

N-VA

N-VA wil budget vrijmaken om geleidelijk zowel opstapplaatsen als de trein/tram/bus toegankelijk te maken. De partij wil zorgen voor voldoende aanbod aangepast vervoer en ziet daarbij een cruciale rol voor het nieuwe ‘flexvervoer’ en ‘flexplusvervoer’, vervoer op maat voor mensen met een specifieke mobiliteitsvraag. N-VA wil dat het flexplusvervoer voldoende budget krijgt om zijn taak volwaardig te kunnen opnemen. N-VA gelooft in de principes van het nieuwe plan Basisbereikbaarheid. Al moeten kinderziektes verholpen worden en zijn bijsturingen nodig.

Open Vld

Open Vld benadrukt dat het nieuwe vervoersplan van De Lijn noodzakelijk was. “De manier waarop De Lijn werkte was al langer een probleem. Trage verbindingen, lege bussen, bussen die uitvallen. We moeten dat niet alleen durven benoemen, maar ook durven aanpakken en dus durven hervormen. Dat doen we met het nieuwe vervoersplan dat inzet op sterkere en meer stabiele lijnen. Er is op die manier 3 miljoen kilometer bij gekomen dat bediend wordt. Uiteraard brengen hervormingen soms nieuwe pijnpunten naar boven. Die bekijken we en uiteraard durven we bij te sturen.”
Open Vld wil lokale besturen sterk stimuleren om samen te werken met Inter, zodat dit Agentschap Toegankelijk Vlaanderen steeds mee in de cockpit zit bij beleidsbeslissingen en kan waken over toegankelijkheid van bijvoorbeeld bushaltes.

PVDA

PVDA wil ten laatste in 2030 alle trein- en metrostations en bus- en tramhaltes toegankelijk maken voor mensen met een handicap. De partij wil de diensten versterken die mensen op de trein, bus of tram assisteren. Vanuit de openbare vervoersmaatschappijen wil PVDA toegankelijke en betaalbare busjes voorzien voor mensen met een handicap als het bestaande openbare vervoer voor hen geen optie is.

Vlaams Belang

Vlaams Belang wil een bereikbaar, toegankelijk en betaalbaar openbaar vervoer. De partij vindt dat het nieuwe vervoersplan van De Lijn meer mobiliteitsarmoede heeft gebracht. De partij wil alle noden in kaart brengen en haltes voorzien op alle locaties waar mensen met een handicap moeten zijn (ziekenhuizen, voorzieningen, scholen,…). Vlaams Belang wil de NMBS-vloot moderniseren, met positieve effecten op de toegankelijkheid voor reizigers met beperkte mobiliteit.

Vooruit

Vooruit wil investeren in onder meer toegankelijke haltes, stations, en voertuigen. “De recente hervormingen van De Lijn beperken de toegankelijkheid. Ook hier wil Vooruit de toegankelijkheid opnieuw verbeteren door meer te investeren in dit openbaar vervoer, meer Hoppinpunten te voorzien en ook aangepast vervoer te voorzien wanneer dit nodig is.” Continuïteit van assistentie bij gebruik van openbaar vervoer moet voor Vooruit de norm worden.
Vooruit wil investeren in alle vormen van aangepast vervoer. “Dit zorgt niet alleen voor een groter aanbod en een grotere beschikbaarheid, maar het zorgt er ook voor dat mensen langer in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven. Bijkomend zal de hoge kostprijs met voldoende investeringen dalen.”

cd&v

De partij wil inzetten op meer toegankelijke, aangepaste woningen waar mensen met een verminderde mobiliteit of andere zorgnoden zo zelfstandig mogelijk kunnen leven. “Deze moeten ook beschikbaar zijn op plekken die makkelijk bereikbaar zijn, dicht bij de basisvoorzieningen, en waar zorg desgevallend makkelijk kan georganiseerd worden.” Concreet vraagt cd&v dat een Vlaamse stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid verplicht van appartementen bij nieuwbouw of ingrijpende renovatie. “Voor ons is het belangrijk dat we geen nieuwe, aparte woonvormen creëren specifiek voor personen met een handicap. Er moet een goede mix zijn van mensen met en zonder handicap, van jong en oud, … Dat is belangrijk in functie van ‘vermaatschappelijking van de zorg’ en zorgzame buurten, waar mensen ook een beroep kunnen doen op elkaar.”

Groen

Groen wil een gedifferentieerd aanbod voorzien, met meer mogelijkheden voor kleinschalige en gemengde woonvormen, die in de kern van dorpen en steden gelegen zijn. Via een verordening met toegankelijkheidsvereisten op gewestelijk niveau wil Groen dat nieuwbouwwoningen en vernieuwbouw ook voor mensen met een handicap toegankelijk zijn in de toekomst.

N-VA

“N-VA staat voor een inclusieve maatschappij, waar iedereen recht heeft op een gezonde woonst. De noden van personen met een handicap zijn divers. Sommigen zijn aangewezen op permanente opvang in een voorziening, terwijl anderen zelfstandig kunnen wonen.” N-VA wil dat mensen met een handicap financiële steun krijgen om een woning te huren. Daar wil de partij zich actief voor inzetten. De partij wil ook verder inzetten op premies waarmee mensen met een handicap hun woning kunnen aanpassen. N-VA wil nieuwe woonvormen maximaal stimuleren.

Open Vld

Open Vld wil werken aan een universeel toegankelijk Vlaanderen, ook op vlak van toegankelijke woningbouw wil de partij sensibiliseren en motiveren. Een mogelijke oplossing volgens de partij is meer inzet op technologie en de opleiding van architecten. De partij denkt ook aan de invoering van een label voor toegankelijke woningen zodat mensen met een handicap gemakkelijker toegang tot een geschikte woning kunnen vinden. De partij is ook pleitbezorger van het faciliteren van alternatieve woonvormen zoals het woningdelen. “Door in te zetten op dergelijke woonvormen kunnen mensen met en zonder handicap met elkaar samenleven, wat de sociale inclusie bevordert. We voeren de meldingsplicht in voor dergelijke woonvormen en werken de fiscale en sociaalrechtelijke drempels weg.”

PVDA

PVDA wil betaalbare en toegankelijke woningen voorzien voor mensen met een handicap. Toestellen en aanpassingen die nodig zijn om zelfstandig te wonen wil de partij volledig vergoeden. Via praktijktesten wil PVDA discriminatie van mensen met een handicap op de private woonmarkt bestraffen. De partij wil kleinschalige initiatieven van zelfstandig (al dan niet begeleid) wonen financieren. PVDA wil meer sociale woningen aanpassen voor mensen met een beperkte mobiliteit.

Vlaams Belang

Vlaams Belang formuleert geen expliciete voorstellen in zijn verkiezingsprogramma over inclusief wonen voor mensen met een handicap.

Vooruit

Vooruit wil inclusief wonen realiseren door in te zetten op toegankelijkheid en universeel ontwerp. De partij vindt het belangrijk om daarbij elk beleidsdomein te betrekken. “Onze woningen en onze publieke ruimte zijn niet op maat gemaakt van personen met een handicap. Dat bemoeilijkt hun leven en beperkt hun autonomie. Zelfs onze zorgvoorzieningen zijn vandaag niet altijd kwalitatief ingericht of universeel toegankelijk. Dit willen wij anders.” “We willen evolueren naar een universeel toegankelijk Vlaanderen. Over 40 tot 50 jaar zal onze samenleving er opnieuw helemaal anders uitzien. Er zal veel gebouwd en gerenoveerd worden tussen nu en dan. We kiezen ervoor om dit te doen op zo’n manier dat alle woningen, gebouwen, stoepen, pleinen en diensten voor iedereen toegankelijk zijn.” Vooruit wil de nodige middelen voorzien zodat zorgvoorzieningen hun infrastructuur in lijn kunnen brengen met de toegankelijkheidsnormen.