In de herfst van 2022 kregen 1.100 mensen in prioriteitengroep 2 van de PVB-wachtlijst de mogelijkheid om te starten met de helft van hun budgetvraag. Onafhankelijk Leven roept de Vlaamse Regering op om nog voor het einde van deze legislatuur het volledige budget ter beschikking te stellen. Mensen met een handicap hebben hun persoonsvolgend budget (PVB) nodig om hun zorg en ondersteuning te organiseren. Het recht op ondersteuning is een mensenrecht.
De overheid koos voor deelbudgetten omdat ze een te krap budget vrijmaakt voor de PVB-wachtlijst. Met de vrijgemaakte 20 miljoen euro konden in prioriteitengroep 2 ofwel een 550 mensen een volledig budget krijgen ofwel een 1.100 mensen een deelbudget. De Vlaamse Regering koos voor de tweede optie.
“Minister van Welzijn Hilde Crevits benadrukt steevast dat gebruikersorganisaties die mensen met een handicap vertegenwoordigen akkoord gingen met deelbudgetten. De minister vergeet er echter consequent bij te vermelden dat diezelfde organisaties één belangrijke voorwaarde formuleerden: de rest van het beloofde budget moest binnen een aanvaardbare termijn volgen. Vandaag ontbreekt echter nog steeds elk perspectief op het volledige budget en dat is zorgwekkend,” zegt Dave Ceule, directeur van Onafhankelijk Leven.
Iets meer dan 900 van de 1.100 initieel aangeboden deelbudgetten zijn opgestart. Deze mensen kregen ofwel de helft van hun PVB ofwel de helft van hun meervraag waarmee ze op de wachtlijst stonden. Mensen met een meervraag ontvangen al een PVB, maar door een grotere nood aan ondersteuning hebben ze een hoger budget gevraagd. Met een goedgekeurde meervraag komen ze eerst op de wachtlijst in één van de drie prioriteitengroepen.
Van de 1.100 mensen weigerden 116 mensen hun deelbudget. Sommigen weigerden bijvoorbeeld omdat hun deelbudget minder bleek te zijn dan een combinatie tussen RTH-punten (Rechtstreeks Toegankelijke Hulp) en het zorgbudget voor mensen met een handicap (300 euro per maand). Het overschot aan budget van de weigeringen ging als deelbudget naar de eerstvolgende wachtenden in prioriteitengroep 2.
Negentien mensen stapten naar de Arbeidsrechtbank om zich juridisch te verzetten tegen de deelbudgetten. Deze maand nog oordeelde de rechter in één van deze zaken dat het deelbudget ongrondwettelijk is. De halvering van het budget is een schending van het recht op een menswaardig leven. De overheid gaat in beroep tegen de uitspraak.
“We leven uiteraard in een rechtsstaat. Het staat de regering vrij om in beroep te gaan, maar we kunnen enkel vaststellen dat dit veel geld kost en dat de overheid verkiest om daar middelen voor vrij te maken in plaats van mensen de ondersteuning te geven waar ze recht op hebben,” zegt Dave Ceule.
“Mensen met een deelbudget, moesten eerst jarenlang wachten op datgene waar ze recht op hebben. Nu ze eindelijk aan de beurt kwamen, kregen ze slechts de helft van hun budgetvraag. Met de rest van hun budget blijven ze dan wel op dezelfde plek op de wachtlijst staan, maar het is totaal onduidelijk wanneer de rest gaat volgen. Opnieuw meer dan vijf jaar? Dat is ondraaglijk lang.”
De Universiteit Antwerpen en de KU Leuven onderzoeken momenteel de manier waarop het deelbudget ingezet wordt. Welke vormen van ondersteuning worden bijvoorbeeld prioritair ingezet als je maar een deel van je nodige budget hebt? Als bijstandsorganisatie bezorgt Onafhankelijk Leven input aan de onderzoekers. Ook veel van onze leden die een deelbudget hebben, nemen deel aan het onderzoek.
Onze eigen ervaring leert dat sommige mensen al een stap vooruit geholpen zijn met een deelbudget. Mensen die niks hadden en moesten ploeteren om hun ondersteuning te organiseren, zijn opgelucht omdat ze nu minder moeten ploeteren. Voor anderen brengt het deelbudget maar weinig soelaas.
"Voor Onafhankelijk Leven is het overduidelijk dat mensen met een handicap hun volledige budget nodig hebben om kwaliteitsvol te kunnen leven. We kunnen niet aanvaarden dat deelbudgetten in de toekomst vast beleid zouden worden. We roepen de Vlaamse Regering op om nog voor het einde van de legislatuur mensen met een deelbudget hun volledige budget te geven. Daarnaast hebben uiteraard ook de duizenden andere wachtenden op de PVB-wachtlijst recht op hun budget."
Abonneer je op onze maandelijkse nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze opinies en standpunten. Of laat je inspireren door onze straffe getuigenissen.
