Overslaan en naar de inhoud gaan
Advieslijn 03 808 22 99

Polio en het ontstaan van Onafhankelijk Leven

Opinie do 21 maart 2024, door Dave Ceule

Paul Alexander overleed onlangs op 78 jaar. Als kind werd hij verlamd door polio, waardoor hij 70 jaar in een ijzeren long leefde. Wist je dat de roots van Onafhankelijk Leven rechtstreeks aan poliopatiënten zijn gelinkt?

Polio

Op 11 maart overleed Paul Alexander. Hij leefde 70 jaar in een ijzeren long. In die ijzeren long behaalde hij een universitair diploma, werd hij advocaat en schreef hij een boek over zijn ervaringen.

Vandaag bestaat er een vaccin tegen polio. Sinds 1967 is dit verplicht in België. Maar polio maakte tot in de late jaren 50 veel slachtoffers, vooral in de VS. Overlevenden hielden er vaak een ernstige handicap aan over. Enkele van deze mensen werden radicale voorvechters voor de rechten van mensen met een handicap.

Ontstaan Independent Living Movement in de VS

In 1972 stichtte Ed Roberts het eerste Centre for Independent Living (CIL) in Californië. Hij kreeg polio toen hij 14 was en was vrijwel volledig verlamd. Door zijn handicap kreeg Roberts te maken met ernstige discriminatie. Hij ontpopt zich tot één van de grootste voorvechters van rechten voor mensen met een handicap. Hij ligt mee aan de basis van de wereldwijde Independent Living Movement (ILM).

Die beweging inspireert ook Adolf Ratzka. Op zijn 17de kreeg hij polio waar hij een volledige verlamming aan overhield. Ratzka haalt schitterende schoolresultaten, maar in Duitsland vindt hij geen betaalbare en toegankelijke universiteit. Verschillende universiteiten in de Verenigde Staten konden wel aan zijn noden voldoen, inclusief fysieke toegang en persoonlijke assistentie. De 22-jarige student verhuist daarom naar Californië.

“Ik werd gekatapulteerd van een leven als plant in een Duits hospitaal naar het broeinest van flower-power-activisme.”

Scandinavische conferentie rond Onafhankelijk Leven

In 1984 organiseert Ratzka de eerste Scandinavische conferentie rond Onafhankelijk Leven. Ed Roberts is aanwezig. De conferentie leidde tot de oprichting van de Stockholm Coöperatieve voor Onafhankelijk Leven (STIL), die diensten verleent aan mensen met een handicap. Via STIL konden 22 mensen hun eigen persoonlijke assistent inhuren via een persoonlijk assistentiebudget.

“Onafhankelijk Leven betekent niet dat we alles zelf willen doen, of dat we niemand nodig hebben. Onafhankelijk Leven betekent dat we vragen om in ons dagelijkse leven dezelfde keuzes en controle te kunnen hebben die mensen zonder handicap vanzelfsprekend vinden,” aldus Ratzka.

Onafhankelijk Leven in Vlaanderen

In Vlaanderen valt Jan-Jan Sabbe, een jonge twintiger, uit een boom. Hij houdt er een zware verlamming aan over, maar wil zijn eigen leven blijven leiden. Hij hoort dat er in Zweden heel wat beweegt en besluit om er met enkele vrienden op studiereis te gaan.

Jan-Jan Sabbe komt in Zweden, samen met Luc Demarez, in contact met Ratzka. Het inspireert hen in 1987 om samen met andere voorvechters de Independent Living Vlaanderen (ILV) op te richten. Deze voorvechters zijn Jan-Jan Sabbbe, Jos Huys, Eddy Denayer, en Luc Demarez. Later sluiten Damien Kinds, Ann Sleeckx, Theo Lenaerts, Viviane Sorée, Tony Verelst, Annick De Langhe, Cécile Boomgaert en vele anderen aan.

Het voortzetten van de Strijd

Vandaag zetten we hun werk verder. Onafhankelijk Leven komt op voor de rechten van alle mensen met een handicap. Mensen als Paul Alexander, Adolf Ratzka en Jan-Jan Sabbe inspireren mensen wereldwijd. We strijden samen voor een samenleving waar je met en zonder handicap gewoon aan kan deelnemen.

Abonneer je op onze maandelijkse nieuwsbrief

Via onze maandelijkse nieuwsbrief blijf je op de hoogte van de laatste actualiteit, word je geïnspireerd via getuigenissen en lees je onze standpunten.