1 op 6 mensen leeft met een handicap. Veel van die mensen hebben een handicap die niet meteen zichtbaar is. Ook autisme is vaak onzichtbaar, net zoals de obstakels die het met zich meebrengt.
Bas werkt bij Onafhankelijk Leven en deelt hoe autisme zijn dagelijks leven en werk beïnvloedt. Met zijn getuigenis wil hij duidelijk maken hoe open communicatie het verschil kan maken voor mensen met autisme, zowel privé als op de werkvloer.
“Autisme is vaak onzichtbaar voor anderen, en juist daardoor wordt het vaak onbegrepen,” zegt Bas. "Het is een spectrum, wat betekent dat het zich bij iedereen anders uit."
Bas benadrukt: “Toch hebben de meeste mensen met autisme één ding gemeen: we hebben vaak moeite met ongeschreven regels, impliciete verwachtingen en vage communicatie. Dat maakt veel situaties onnodig ingewikkeld. Als mensen direct en duidelijk communiceren, zou dat een wereld van verschil maken. Het zou niet alleen de stress verminderen, maar we zouden ons ook beter kunnen ontplooien.”
“Op de werkvloer bots ik vaak op onzichtbare obstakels,” zegt Bas. “Wat voor de meeste mensen dagelijkse routine is, zoals pendelen of het plannen van taken, is voor mij bijzonder vermoeiend. Tegen de tijd dat ik aan een werkdag begin, ben ik regelmatig al uitgeput.”
Hij pleit voor meer begrip en flexibiliteit: “Geef mensen met autisme de tijd en ruimte om dingen op hun eigen manier te doen. Dat maakt niet alleen het werk gemakkelijker, maar zorgt ook voor meer energie en betere prestaties.”
Bas nodigt je uit om een denkoefening te doen: “Stel je voor dat iedereen om je heen denkt en communiceert zoals iemand met autisme, en dat jij de enige bent die anders functioneert. Hoe zou dat voelen? Hoe zou je je staande houden?” Zo’n simpele oefening helpt volgens Bas om de dagelijkse uitdagingen van autisme beter te begrijpen.
Veel mensen met autisme voelen de druk om hun kenmerken te verbergen. Dit zogenoemde maskeren kost enorm veel energie.
“Na een korte videocall ben ik soms helemaal op,” vertelt Bas. “Het lijkt een klein ding, maar het constant aanpassen aan wat ‘normaal’ wordt geacht, is uitputtend. Uiteindelijk vraag je je af: wie ben ik eigenlijk?”
Het masker opzetten heeft niet alleen gevolgen op korte termijn. Het kan op lange termijn ook leiden tot mentale gezondheidsproblemen en een verstoord zelfbeeld.
Voor mensen met autisme die starten met werken, heeft Bas een belangrijke tip: wees open bij je werkgever.
“Ik begrijp dat je het soms wilt verbergen, omdat je bang bent voor vooroordelen,” zegt hij. “Maar als je je autisme niet uitlegt, gaan mensen ‘afwijkend gedrag’ zelf interpreteren. Dat leidt tot misverstanden. Wees er liever duidelijk over, zodat iedereen weet wat ze kunnen verwachten en waarom je je soms anders gedraagt of andere ondersteuning nodig hebt.”
Daarnaast benadrukt Bas dat de impact van autisme kan verschillen van dag tot dag. “Op sommige dagen lukt er heel veel, soms lukt er weinig. Dat is voor veel mensen met autisme heel normaal.”
Hoe de werkgever daarop reageert is natuurlijk van groot belang. Volgens Bas begint een inclusieve werkplek bij duidelijke communicatie en begrip. “Een werkgever die openstaat voor mijn autisme, maakt een wereld van verschil. Als je niet open kunt zijn over wie je bent, kun je ook niet echt functioneren.”
Tot slot moedigt hij mensen met autisme aan om hulp in te schakelen, eventueel via rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH). Zo raadt hij Emino of Tanderuis aan.
Bas droomt van een maatschappij waarin autisme net zo serieus genomen wordt als zichtbare handicaps. Daarbij benadrukt hij dat autisme net zo divers is als de mensen die het hebben.
“We willen niet gereduceerd worden tot ‘de autist’. Zie ons als individuen met unieke talenten en uitdagingen. Ken je één iemand met autisme? Dan ken je ook maar één iemand met autisme, niet iedereen.”
Bas wijst op het belang van begrip voor de verschillende gezichten van autisme: “Soms is het zichtbaar, vaak ook niet. Maar het is er wel altijd. Als we dat leren respecteren, kunnen we een samenleving bouwen waarin iedereen zichzelf mag zijn.”
Heb je zelf ook een straf verhaal, een pakkende getuigenis of een mooie ervaring die je met anderen wilt delen? Laat je gegevens hier achter. We kunnen dan samen bekijken op welke manier we je verhaal het best tot zijn recht laten komen.
