Op weg naar scholen voor iedereen: het advies van de Commissie Inclusief Onderwijs

Commissie Inclusief Onderwijs?

De Commissie Inclusief Onderwijs bestaat uit academici, onderwijsprofessionals, ervaringsdeskundigen en andere experts.

De commissie werd opgelegd vanuit het decreet leersteun. Hun taak is om de overheid te adviseren over hoe het onderwijs in Vlaanderen inclusief kan worden. Dit is van groot belang want inclusief onderwijs is een mensenrecht.

Het advies van de Commissie Inclusief Onderwijs voldoet aan de vereisten van het VN-Verdrag inzake de Rechten van Mensen met een Handicap.

Wat betekent een inclusief onderwijssysteem?

In een inclusief onderwijssysteem kan elk kind dichtbij huis naar een school van keuze gaan en daar samen met andere kinderen leren. Dat betekent dat alle scholen toegankelijk moeten zijn voor elke leerling en dat iedereen er zich welkom moet voelen. Daarom spreekt het advies van de commissie over ‘scholen voor iedereen’.

Inclusief onderwijs vereist een gezamenlijke inspanning van leerlingen, ouders, leerkrachten, schooldirecties en externe hulpverleners. Alleen door goede samenwerking tussen alle betrokkenen kan inclusief onderwijs succesvol zijn.

De commissie berekende ook de impact van hun plan: als alle leerlingen uit het buitengewoon onderwijs naar het gewoon onderwijs overstappen, komen er gemiddeld 11 leerlingen extra per Vlaamse school bij. Daartegenover staan 3,6 extra voltijdse personeelsleden. Die personeelsleden kunnen aangesteld worden in de school, maar ook op bovenschools niveau of in regionale expertisecentra.

Wat betekent dit voor leerlingen met een handicap of ondersteuningsnoden?

Leerlingen met een handicap moeten zich kunnen inschrijven op de school die ze willen en moeten toegang krijgen tot kwalitatief onderwijs. Ze moeten kunnen deelnemen aan lessen en activiteiten, net als hun klasgenoten.

Hoe bereiken we inclusief onderwijs?

De commissie geeft acht richtlijnen:

• Zorg voor een inclusieve schoolcultuur die iedereen verwelkomt.
• Zorg dat scholen voor gewoon en buitengewoon onderwijs evolueren naar scholen voor iedereen.
• Zorg voor voldoende, gepaste en nabije ondersteuning in elke school.
• Alle professionals in en rond de school moeten getraind worden in inclusief onderwijs.
• Er moet structurele samenwerking zijn tussen de welzijnssector en onderwijs.
• Ondersteuningsnoden van leerlingen moeten objectief in kaart gebracht worden.
• Zorg voor voldoende financiering voor elke school.
• Maak alle scholen toegankelijk.

Hoe wordt inclusief onderwijs ingevoerd?

De commissie stelt voor om het in drie fasen in te voeren:

1. Voorbereidingsfase (2024-2029): Pionierscholen starten met de veranderingen en doen onderzoek. Beleidsaanpassingen worden voorbereid.
2. Overgangsfase (2029-2034): De ervaringen van pionierscholen en het voorbereidend onderzoek leiden tot aanpassingen in beleid en regels. Alle scholen en onderwijspartners zetten concrete stappen naar inclusie.
3. Implementatiefase (2034-2039): Alle scholen passen de nieuwe regels en het nieuwe beleid toe en worden volledig inclusief.

Onafhankelijk Leven is hoopvol

Onafhankelijk Leven is tevreden met de aanbevelingen en het actieplan van de commissie. We hopen dat de nieuwe Vlaamse regering deze aanbevelingen opvolgt en de nodige stappen zet, want het is hoog tijd om te zorgen voor een onderwijsomgeving waarin alle kinderen hun volledige potentieel kunnen bereiken.