Als kind was Liesbeth een bescheiden meisje. 21 jaar geleden gooide een dronken chauffeur haar leven overhoop. Ze raakte verlamd van tenen tot oksels. Het hield haar niet tegen om te focussen op wat wel nog mogelijk is: “Mijn stem heb ik teruggekregen en die gebruik ik om op te komen voor de rechten van mensen met een handicap.”
Liesbeth Gheldof (46) was 25, werkte als opvoedster en was net gaan samenwonen met haar vriend Chris. “We wilden samen de toekomst tegemoet gaan en dachten al na over kinderen”, vertelt ze. En toen reed een dronken chauffeur in op hun auto, waardoor die overkop ging. Tijdens dat ongeval brak Liesbeth haar nek in de zesde wervel. Daardoor raakte ze verlamd van haar tenen tot de oksels.
“Na twee maanden op de intensieve zorgen kon ik starten aan mijn revalidatie. Toen de beademingstube uit mijn mond gehaald werd, kon ik niet meer spreken omdat mijn stemband beschadigd was. Gelukkig heb ik terug leren spreken, want mijn stem is voor mij heel veel waard.”
Leren leven met een beperking
Liesbeth probeerde na het ongeval haar leven terug op te bouwen. Daarbij botste ze vaak op onverwachte moeilijkheden. “Zo moest ik leren omgaan met een lichaam dat geen pijn voelt. Daardoor voelt het alsof mijn lichaam niet van mij is. Als mijn lichaam pijn heeft, dan begin ik te zweten of ik krijg rode vlekken, een hoge bloeddruk of koorts. Maar ik voel geen pijn, dus het duurt soms even vooraleer ik weet wat er mis is.”
“Leven met een beperking, dat moet je echt leren”, vertelt Liesbeth. “Hoe ga je om met de verpleging en verzorgers die dagelijks bij jou thuis komen? Hoe word je niet moedeloos van wonden die niet goed genezen? Hoe leer je te accepteren dat je niet zelfstandig naar het toilet kan gaan?”
“Soms voel ik me een buitenaards wezen. Dan duurt het zó lang om aan mensen zonder een beperking uit te leggen wat ik bedoel. En dan kan het zoveel deugd doen om een ander buitenaards wezen te ontmoeten die me met een half woord verstaat.”
Voorbeeldfiguren
“In het ziekenhuis ontmoette ik Davy. Ik lag nog aan de beademing en kon bijna niets zelf. Ik vroeg me bezorgd af hoe mijn leven eruit zou zien na de revalidatie. Davy kwam langs in een rolstoel. Hij toonde wat er mogelijk was in een rolstoel, hoe ik me kon verplaatsen en hoe ik een uitstapje kon maken. Dat gaf me moed.”
“Voor mij was het erg waardevol om andere mensen met een verlamming te ontmoeten. Dan dacht ik: Als die dat kan, dan moet ik dat ook kunnen. Een van de mensen van wie ik veel leerde, is Jan-Jan Sabbe. Hij is een van de grondleggers van de Indepent Living Movement en van Onafhankelijk Leven. Hij heeft me geleerd dat het mogelijk is om te leven met een beperking, doordat hij zelf het voorbeeld daarin gaf. Dat was zo waardevol voor mij.”
Kinderwens
“Na de revalidatie wilden Chris en ik onze kinderwens in vervulling brengen”, vertelt Liesbeth. “We kwamen in contact met een arts die ervaring had met zwangerschappen bij vrouwen met een verlamming. Zij verzekerde me dat het mogelijk was. Ik had ook veel aan gesprekken met vrouwen met een verlamming die mama waren. Dankzij hun verhalen, kreeg ik vertrouwen dat het goed zou gaan.”
“Onze dochters zijn ondertussen 13 en 16 jaar. Het zijn zonnetjes, al kunnen ze ook pittig zijn.
En ze lijken op mij. Julie is creatief zoals ik, Lotte kan het net als ik goed uitleggen”, vertelt Liesbeth trots.
“Kinderen opvoeden als je verlamd bent, vraagt veel aanpassingen. Ik kon als kersverse mama zelf geen pampers verversen of fruitpap maken. Nu ze groter worden, kan ik mijn dochters niet tonen hoe je een maaltijd klaarmaakt. Dat moet ik allemaal uitleggen met woorden en dat gaat veel trager. Soms is het moeilijk. Maar ik focus op wat er wel mogelijk is. Het feit dat ik kinderen heb, ervaar ik als een geschenk. Daar ben ik erg dankbaar voor.”
Mensen samenbrengen
Na het ongeval ontdekte Liesbeth hoe belangrijk het was om mensen te ontmoeten die haar toonden hoe het leven in een rolstoel eruit ziet. “Daarom neem ik zelf de taak op om mensen samen te brengen en ervaringen uit te wisselen onder gelijken”, legt Liesbeth uit.
“Twee keer per jaar ga ik naar het revalidatiecentrum van het UZ Gent om te praten met mensen die verlamd geraakt zijn. Mensen durven mij meer vragen te stellen en aanvaarden ook makkelijker het antwoord als ik dat geef. En we maken vaak grapjes tijdens die momenten.”
Daarnaast zet Liesbeth zich in als kernlid bij de stedelijke adviesraad toegankelijkheid in stad Ieper. En ze is ambassadeur bij Onafhankelijk Leven. “Ik vind het belangrijk dat ervaringsdeskundigen rechtstreeks bereikbaar zijn. Als je wil weten hoe je als hoog verlamde vrouw toch mama kan worden, dan mag je mij altijd contacteren. Door ervaringen te delen, kunnen we elkaar helpen.”
“Op Inspiraza, de inspiratiedagen voor leden, heb ik samen met andere ambassadeurs gesprekken geleid waarin mensen met een handicap ervaringen uitwisselen. We hebben allemaal ervaring en tips in omgaan met onze beperking. Bovendien is het fijn om te merken dat je niet de enige bent, dat er anderen mensen zijn zoals jij.”
“Als kind was ik een bescheiden meisje. Door wat ik meegemaakt heb, ben ik mondiger geworden. Ik kan niet uitblinken in koken of dansen, want mijn lichaam doet het niet. Maar ik heb ontdekt dat ik wel goed ben in het opkomen voor mensen met een handicap.”
