Woensdagavond was ze in Ter Zake om haar punt te maken: Dorien Meulenijzer. Ze klaagt de gang van zaken in de zorg aan: “ Waar geen tijd meer is voor meer aandacht voor de mens achter de patiënt”. Heel plastisch beschrijft ze hoe de ene na de andere hulpverlener haar huis binnendringt. De ene om haar te wassen, de andere om te plassen (op het op 3 dagen op voorhand geplande moment), de andere om de gordijnen open te doen en nog één om haar haar te drogen.
Een bekend verhaal voor veel mensen met een beperking, maar zelden zo helder verwoord.
3 subsidiepotten voor ondersteuning mensen met een handicap
Het is een ingewikkeld verhaal, maar voor mensen met een zware beperking zijn er eigenlijk 3 systemen om hulp te krijgen. Zo kan je van het VAPH een budget krijgen voor jouw gespecialiseerde ondersteuning. Met dat budget betaal je ofwel een voorziening (Dorien maakt gebruik van een voorziening zelfstandig wonen), of je werft er zelf persoonlijke assistenten mee aan.
Maar daarnaast maken mensen met een beperking ook vaak gebruik van thuisverpleging. Thuisverpleging is een ander potje geld van de overheid. Dat budget krijg je niet rechtstreeks. Je krijgt wel een soort recht op een aantal prestaties door een verpleegkundige van bv het Wit-gele kruis. Die prestaties mogen echter enkel bestaan uit algemene verzorging zoals een douche of bad nemen, aan- en uitkleden, lavementen of blaassondes plaatsen.
Daarnaast kan je ook beroep doen op : “Gezinszorg”.Weer een ander systeem waarbij je recht hebt op een aantal uren thuiszorg die de overheid subsidieert aan zo’n 40 € per uur voor taken als een maaltijd koken, de wassen onderhoud van de woning. De dienst beslist zelf in grote mate hoeveel uren je krijgt, waarvoor je ondersteund wordt en wie er jou komt ondersteunen. Jammer genoeg kan je ook niet kiezen wanneer je geholpen wordt. Zo kan je ten laatste om 20u in bed worden gelegd door de thuiszorgdienst.
90.000 € subsidies, geen mensenrechten
Dorien vertelt het verhaal van de gezinszorg en de thuisverpleging die haar huis platlopen, gecombineerd met de oproepbare ADL-assistenten van de voorziening zelfstandig wonen. Zelf kan ze niet beslissen wie in haar huis komt, wie haar wast (dat is toch intiem) en wie niet, wanneer de gordijnen open mogen. En als Dorien buiten wil… dan heeft ze geen ondersteuning.
Zelf kennen we Dorien niet. Maar uit vergelijkbare situaties schatten we dat de overheid gemakkelijk meer dan 90.000 € spendeert aan de ondersteuning van Dorien (PVB VAPH, thuisverpleging en gezinszorg). En toch worden de meest fundamentele mensenrechten van Dorien geschonden: het recht op privacy, het recht om te beschikken over je eigen lichaam…
Het VAPH geeft het voorbeeld met haar PVB
Het Vlaams Agentschap Personen met een Handicap was de eerste om op 1 januari 2017 een grote ommeslag te maken. Voortaan geen plaatsen meer in een voorziening, maar een Persoonsvolgende Budget waarover mensen zelf mogen beslissen. Dat systeem komt met vallen en opstaan van de grond, maar belooft wel een nieuwe toekomst waarbij mensen met een handicap veel meer controle zullen hebben over hun ondersteuning.
Naar een geïntegreerd PVB in de thuiszorg en de thuisverpleging
Onafhankelijk Leven vzw kijkt vandaag naar de sector Gezinszorg en de sector Thuisverpleging en pleit er voor om zo snel als mogelijk de subsidiëring over te schakelen naar een PVB in die sectoren. Eénmaal dat gedaan is is de laatste stap de schotten tussen VAPH, gezinszorg en thuisverpleging wegnemen: één geïntegreerd Persoonsvolgende Budget voor alle ondersteuning die je nodig hebt en waarover je zelf beslist.
Onafhankelijk Leven vzw verwacht dat zo’n operatie uiteindelijk zal leiden tot multi-inzetbare assistenten die mensen als Dorien van A tot Z ondersteunen: opstaan, wassen, plassen, eten, naar buiten geraken, vervoeren, assisteren op het werk, nog eens plassen, eten, weer naar huis, pintje drinken, lief opdoen, kinderen krijgen, kinderen opvoeden, oud worden, sterven. Niet met 50 ondersteuners, maar 2 tot 3 persoonlijke assistenten. Mensen die je kent, waarmee je een klik hebt, die vaak discreet zijn, en vooral die jou in je eigen huis je thuis laten voelen.
Onafhankelijk Leven vzw zal net na de zomer 2017 een uitgewerkt voorstel doen aan de minister van Welzijn over hoe we als een volgende stap in de gezinszorg persoonsvolgende financiering kunnen opstarten.