Begin november brachten de baas van het VAPH, James Van Casteren en minister Jo Vandeurzen opnieuw verslag uit aan het Vlaams parlement over de invoering van de persoonsvolgende financiering. Dat is de 3de keer. Meer dan 1 op 4 mensen die een PVB kregen, kiezen voor een cashbudget.
Voor iedereen het juiste budget
Het VAPH is volop bezig met de berekening van het juiste en definitieve budget voor de mensen die in 2016 nog door een voorziening ondersteund werden en recht hebben op een PVB. Tegen 1 januari 2018 moet dit budget gekend zijn door elke budgethouder. Het VAPH zal iedereen per brief informeren. De zorgaanbieders hebben dan nog tot 31 maart 2018 de tijd om de oude overeenkomst om te zetten naar een nieuwe PVF overeenkomst.
Dit budget zal voor sommige budgethouders nog verhogen in 2018. Het gaat om de mensen die in 2016 ondersteund werden door een FAM voorziening en waar de kloof tussen het theoretisch toe te kennen budget en het beschikbare budget zeer groot was. In 2018 zal een deel van die historische ongelijkheid tussen voorzieningen gedeeltelijk worden aangepast. Een aantal voorzieningen en gebruikers trokken hiervoor naar de Raad van State. Het zou in deze fase over ca 8.500 cliënten gaan bij een 70-tal zorgaanbieders. De budgetten zullen verhoogd worden met 7 à 8%. Dat verhoogd PVB wordt voorzien vanaf 01/07/18.
In een tweede fase, tussen 2019 en 2022, zullen alle budgethouders opnieuw worden ingeschaald en zal iedereen een budget worden toegekend op basis van de uitkomst van deze nieuwe inschaling. Dat geldt dus ook voor mensen die in 2016 een PAB of PGB hadden en in 2017 een PVB werd toegekend. Sommigen zullen misschien uitkomen op een lager budget, anderen op een hoger budget. Een effectieve budgetverhoging zal pas kunnen doorgaan als de regering hiervoor ook de nodige middelen voorziet.
Hoeveel PVB’s werden al toegekend?
In de eerste helft van 2017 werden 987 PVB’s ter beschikking gesteld aan 933 personen. 307 daarvan zijn PVB’s die werden toegekend aan mensen die wachten in prioriteitengroep 1,2 of 3. Het merendeel werd dus automatisch toegekend, bv naar aanleiding van een noodsituatie of de overgang van een MFC naar een PVB.
Aantal mensen die kiezen voor een cashbudget neemt toe
De nieuwe budgethouders kiezen hoofdzakelijk voor de besteding van hun PVB via een voucher (62,9%). Dat betekent dat ze zorg en ondersteuning wensen door een vergunde zorgaanbieder. 23,5% van de nieuwe budgethouders opteert echter voor een cashbudget waarmee ze zorg en ondersteuning kunnen inkopen bij niet vergunde zorgaanbieders of waarmee ze zelf hun zorg en assistentie kunnen organiseren. Dat heeft o.a. te maken met het feit dat de PVB’s dit jaar werden toegekend aan mensen die al lang wachten op een PAB. 13,9% combineert een cashbudget en een voucher. We zien dat de voucher in de totaliteit nog een overwicht heeft, maar dat de cashbesteding en de combinatie wel in belang toenemen. De meest recente gegevens hierover bevestigen deze trend: 27% van de nieuwe budgethouders zou kiezen voor cash.
In tegenstelling tot wat in de media opduikt lijken er in Vlaanderen niet zoveel problemen te zijn met lege plaatsen. Sommige zorgaanbieders hebben meer cliënten, anderen minder en bij een aantal zorgaanbieders is er een status quo. Dat neemt niet weg dat zich bij bepaalde zorgaanbieders problemen kunnen stellen.
Wellicht zullen er in 2017 geen nieuwe budgetten meer kunnen worden toegekend aan mensen in de prioriteitengroepen.
Overgang van de eigen wettelijke bijdrage naar systeem van woon- en leefkosten
De oude bijdrageregeling valt definitief weg tegen 2021. Zorgaanbieders werken nu al met het systeem van woon- en leefkosten voor mensen die nieuw instromen bij een zorgaanbieder. De zorgaanbieders moeten nu al duidelijk omschrijven wat welke woon- en leefkosten ze aanrekenen en hoe ze tot die kost komen.
We delen de zorg van het VAPH voor mensen met een beperkt inkomen. Zal iedereen de woon- en leefkosten bij een zorgaanbieder kunnen betalen? Houden mensen dan nog iets voor zichzelf over? Anderzijds wil Onafhankelijk Leven vzw mensen die gebruik maken van woonondersteuning (lees: mensen die wonen in een voorziening) beter te beschermen in hun woonrechten.
Nieuwe zorgaanbieders ook aan zet
Het VAPH registreerde reeds 17 initiatieven Groene Zorg als zorgaanbieder voor dagondersteuning. Het VAPH kreeg ook al 25 aanvragen voor vergunning van nieuwe zorgaanbieders. Daarvan werden er reeds 17 vergund. 5 aanvragen zijn nog in behandeling. Er komt duidelijk meer verscheidenheid in het aanbod waaruit budgethouders kunnen kiezen.
Nood aan een alarmbel
Het VAPH en de minister kondigden aan dat ze nadenken over nieuwe maatregelen ter bescherming van mensen die minder vaardig zijn in het omgaan met een budget. Ze stellen vast dat er een groep kwetsbare gebruikers is voor wie omgaan met een budget niet evident is. Niet iedereen heeft de flexibiliteit of de kennis of een sociaal netwerk heeft om zorg in te kopen, om de weg te vinden naar bv. een bijstandsorganisatie. Ze stellen zich terecht ook de vraag welke maatregelen daarvoor best gepast zijn zodat tijdig kan worden ingegrepen als dat nodig is. Dit zal nog met de bijstandsorganisaties en de zorgaanbieders worden besproken zodat er een soort “alarmbel” komt. Ook voor Onafhankelijk Leven vzw is dit een belangrijk debat. Maar we willen a priori geen doelgroepen uitsluiten van een PVB.
Komt er nog wat van PVF voor minderjarigen?
De minister zei nogmaals formeel dat dit zal starten op 1 januari 2019. Daar is gelukkig geen enkele discussie over. PVF voor minderjarigen zal wellicht in meerdere fasen worden ingevoerd. Daarover zijn de besprekingen nog lopende. Onafhankelijk Leven vzw houdt hier de druk op de ketel. Het is een must dat nog voor de nieuwe Vlaamse verkiezingen in 2019 ernstige stappen worden gezet voor minderjarigen! We komen hier later nog op terug.
PVF in de ouderenzorg
Hiervoor wil de minister een experiment van 2 jaar opzetten. Dat zal verder worden uitgewerkt met vertegenwoordigers van de ouderenzorg en vertegenwoordigers van de sector personen met een handicap. Het experiment zal nagaan onder welke omstandigheden een PVB kan worden ingezet binnen een erkend Woonzorgcentrum. Indien iemand zijn PVB wil inzetten in functie van ouderenzorg kan dat nu al, maar dan buiten hun erkenning WZC.
Wil je het volledige verslag lezen van deze bespreking in de commissie Welzijn van het Vlaams Parlement? Klik dan hier!
